Sve medalje i uspesi košarkaške reprezentacije Srbije kroz istoriju

Košarkaška reprezentacija Srbije je sigurno jedna od najdominatnijih košarkaških velesila na svetu. Bila bi možda i najdominantnija da nema Amerikanaca.

Šalu na stranu, košarkaška reprezentacija Srbije (nekada Kraljevina Jugoslavija, FNR/SFR Jugoslavija, Savezna Republika Jugoslavija, Srbija i Crna Gora a od 2006. Srbija) je kroz svoju bogatu istoriju osvojila 38 medalja na Olimpijskim igrama, Svetskim i Evropskim prvenstvima.

Dozvolite mi da vas povedem kroz istoriju košarkaške reprezentacije Srbije (Jugoslavije) u pogledu svih medalja koje su osvojene na tri najveća takmičenja. Počećemo sa Evropskim prvenstvima.

Evropska prvenstva

Srbija je učestvovala na Evropskim prvenstvima 34 puta a od toga ima 19 medalja. 8 zlatnih, 7 srebrnih i 4 bronzane medalje.

Zlato

Svoju prvu zlatnu medalju na Evropskim prvenstvima Srbija je osvojila 1973. na Evropskom prvenstvu u Španiji. Do titule Šampiona, Srbija je stigla bez poraza. U finalu je slavila protiv domaćina Španije rezultatom od 67-78.

Srbija je osvojila 8 zlatnih medalja na Evropskim prvenstvima i to:

• 1973. godine u Španiji (Badalona, Barselona)
• 1975. godine u Jugoslaviji (Beograd)
• 1977. godine u Belgiji (Ostende, Lijež)
• 1989. godine u Jugoslaviji (Zagreb)
• 1991. godine u Italijii (Rim)
• 1995. godine u Grčkoj (Atina)
• 1997. godine u Španiji (Barselona, Đirona)
• 2001. godine u Turskoj (Istanbul, Ankara, Antalija)

Jedno od najznačajnijih Evropskih prvenstava za Srbiju je bilo 1995. godine. Nakon sankcija koje je tadašnja SR Jugoslavija imala, propustili su Evropsko prvenstvo 1993. Sledeće prvenstvo su jedva čekali. Hteli su da se vrate na Evropsku scenu sa stilom.

Sankcije su ukinute 1995. te je i srpskim sportistima je bilo dozvoljeno da se takmiče na međunarodnoj sceni. Međutim, usled prethodnih sankcija nisu se kvalifikovali za Evropsko prvenstvo u Grčkoj koje se održavalo te godine.

Usled velikog broja novonastalih zemalja raspadom SSSR i SFR Jugoslavije FIBA je organizovala specijalni kvalifikacioni turnir početkom juna u Bugarskoj. Sa ovih kvalifikacija dve reprezentacije su se kvalifikovale a među njima i Srbija (SR Jugoslavija).

Na kvalifikacionom turniru, pobeđene su Bugarska, Estonija i Turska. Meč protiv Bosne i Hercegovine je odlučen službenim rezultatom od 20:0 za Srbiju jer igrači Bosne i Hercegovine nisu hteli da igraju ovaj meč. Da li su napravili istu grešku kao što su to uradili Hrvati na istom prvenstvu 1995. godine kada su sišli sa podijuma za treće mesto nakon što su košarkaši Srbije stali na podijum kao osvajači Evropskog prvenstva?

Da, košarkaši Srbije su se kvalifikovali na Evropsko prvenstvo. Otišli su u Grčku sa željom da osvoje zlato. Igrali su u grupi “A”. Počeli su sa pobedom protiv domaćina Grčke. Nakon te utakmice sve je išlo kako treba. Imali su svih 6 pobeda u grupi.

Zatim su u četvrtfinalu deklasirali košarkaše Francuske 106-84. U polufinalu je opet savladana Grčka, rezultatom 60-52. U finalu je protivnik bila Litvanija. Srbija je izašla kao pobednik a rezultat je bio 96-90. Kakav je to samo bio povratak na Evro scenu. Bila je to ukupno 6. zlatna medalja sa Evropskih prvenstava.

Evropsko prvenstvo u Grčkoj obeležio je i incident košarkaša Hrvatske koji su odlučili da siđu sa podijuma za dodelu medalja jer su košarkaši Srbije trebali da stanu na najviše postolje i da poslušaju svoju himnu. Prokletstvo ili ne, nakon ovog poteza Hrvatske, nikada se više nisu uspeli da osvoje medalju na šampionatima.

Srebro

Srbija je svoju prvu medalju osvojila upravo na Evropskom prvenstvu 1961. godine koje je odigrano u tadašnjoj FNR Jugoslaviji. Jugoslavija je na tom prvenstvu održanom u Beogradu zauzela drugo mesto jer je u finalu izgubila od Sovjetskog Saveza.

Jugoslavija je na Evropskom prvenstvu u Beogradu imala samo dva poraza, oba od Sovjetskog Saveza. Prvi poraz se desio u drugoj rundi takmičenja gde su Sovjetski Savez i Jugoslavija bili u istoj grupi, a drugi poraz je poraz od Sovjetskog Saveza u finalnoj utakmici. Finalna utakmica je završena rezultatom 53-60 u korist Sovjetskog Saveza.

Kada i gde je Srbija osvojila 7 srebrnih medalja:

• 1961. godine u Jugoslaviji (Beograd)
• 1965. godine u SSSR (Moskva i Tbilsi)
• 1969. godine u Italiji (Kazerta i Napulj)
• 1971. godine u Nemačkoj (Esen i Beblingen)
• 1981. godine u Čehoslovačkoj (Haviržov, Bratislava, Prag)
• 2009. godine u Poljskoj (Bidgošč, Varšava, Vroclav, Gdanjsk, Poznanj, Katovice, Lođ)
• 2017. godine u Finskoj, Izraelu, Rumuniji i Turskoj (Helsinki, Tel Aviv, Bukurešt i Istanbul) – drugi krug i završnica Evropskog prvenstva su igrani u Turskoj (Istanbul).

Bronza

Prva bronzana medalja na Evropskom prvenstvu je osvojena 1963. godine u Poljskoj. Srbija je tada bila u grupi sa Mađarskom, Belgijom, Bugarskom, Italijom, Izraelom, Holandijom i Turskom. Svih 7 utkamica je Srbija rešila u svoju korist.

Kao prvoplasirana ekipa grupe A igrala je sa drugoplasiranom ekipom Grupe B Poljskom, domaćinom prvenstva. Srbija je taj meč izgubila te je za treće mesto igrala sa Mađarskom i slavila rezultatom 89-61. Samo jedan poraz na prvenstvu i osvojena bronzana medalja.

Srbija je osvojila četiri bronzane medalje na sledećim Evropskim prvenstvima:

• 1963. godine u Poljskoj (Vroclav)
• 1979. godine u Italiji (Torino, Mestre, Gorica, Sijena)
• 1987. godine u Grčkoj (Atina)
• 1999. godine u Francuskoj (Antib, Klermon-Feran, Dižon, Le Man, Pariz, Pau, Tuluz)

Svetska prvenstva

Na Svetskim prvenstvima, Srbija ima 18 nastupa. Sa 18 nastupa, 12 medalja je osvojeno (5 zlatnih, 5 srebrnih i 2 bronzane medalje).

Najdominantnija period Srbije (tada Jugoslavije) je period od 1991. – 2002. s tim da od 1992.-1995. nisu učestvovali ni na jednom takmičenju usled sankcija. Mnogi smatraju da je ovaj period kada je Srbija imala svoj Dream Team koji parira Američkom. U ovom periodu osvojene su 2 srebrne medalje na Olimpijskim igrama, 2 zlatne medalje sa Svetskih prvenstava 1998. i 2002. godine, te 4 zlatne i 1 bronzana medalja sa Evropskih prvenstava. Devet medalja za 8 godina.

Svetsko prvenstvo osvojeno 2002. ostaće zauvek upisano u srcima svih navijača Srbije. Košarkaška reprezentacija Jugoslavije 2002. je igrala u sastavu: Marko Jarić, Vlade Divac, Miloš Vujanić, Dejan Tomašević, Milan Gurović, Dejan Bodiroga, Dejan Koturović, Igor Rakočević, Predrag Stojaković, Predrag Drobnjak, Žarko Čabarkapa. Vladimir Radmanović je bio sa ekipom do finala ali nakon jednog konflikta, selektor Pešić ga je odstranio ekipe.

Na Svetskom prvenstvu u Indijanapolisu Srbija je izgubila neočekivano od Španije a onda i od Portorika u drugoj rundi takmičenja. Međutim to nije omelo naš Dream Team u pohodu ka tituli. U četvrtfinalu jedna od najvećih pobeda u istoriji, savladana je ekipa SAD rezultatom 81-78. Presudna je bila poslednja četvrtina koju je Srbija dobila rezultatom 29:20.

Najbolji strelac tog meča su bili Stojaković i Miler sa po 20 poena!

U polufinalu je savladan Novi Zeland a nakon toga veliko finale protiv Argentine predvođene sjajnim Manu Đinobilijem, Luis Skolom i Fabriciom Orbertom.

Argentina je savladana nakon produžetaka rezultatom 84-77.

Ovo je zapravo i poslednje Svetsko prvenstvo koje je osvojila Srbija.

Zlato

Srbija je osvojila 5 zlatnih medalja na Svetskim prvenstvima. Poslednja zlatna medalja je osvojena na Svetskom prvenstvu u Indijanapolisu, SAD.

Prvu zlatnu medalju je osvojila generacija 1970. u Jugoslaviji. Intersantno je to da su kao domaćini automatski igrali tek od drugog kruga, tako da su preskočili grupnu fazu prvenstva. Ujedno, Svetsko prvenstvo 1970. je bilo prvo prvenstvo koje je odigrano u Evropi.

Kad i gde je Srbija osvojila zlatne medalje:

• 1970. godine u Jugoslaviji (Karlovac, Ljubljana, Sarajevo, Skoplje, Split)
• 1978. godine na Filipinima (Manila, Kezon Siti)
• 1990. godine u Argentini (Buenos Ajres, Kordoba, Rosario, Salta, Santa Fe, Vila Balestar)
• 1998. godine u Grčkoj (Atina)
• 2002. godine u SAD (Indijanapolis)

Srebro

Na Svetskim prvenstvima je osvojeno 5 srebrnih medalja. Prva je osvojena 1963. godine. Poslednja je osvojena na Svetskom prvenstvu 2023. koje su zajedno organizovali Indonezija, Japan i Filipini.

Kad i gde je Srbija osvojila srebrne medalje:

• 1963. godine u Brazilu (Rio de Ženeiro, Koritiba, Belo Horizonte, Sao Paolo, Petropolis)
• 1967. godine u Kolumbiji (Mercedes, Montevideo, Salto, Kordoba)
• 1974. godine u Portoriku (Ponse, Kagvas, San Huan)
• 2014. godine u Španiji (Madrid, Barselona, Granada, Barakaldo, Sevilja, Las Palmas)
• 2023. godine u Indoneziji, Japanu i Filipinima (Džakarta, Okinava, Bokaue, Kezon Siti, Pasaj)

Bronza

Sa Svetskih prvenstava, donete su dve bronzane medalje. Prva je bila 1982. a druga 1986. godine.

Kad i gde je Srbija osvojila bronzane medalje:

• 1982. godine u Kolumbiji (Bogota, Medeljin, Bukaramanga, Kukuta, Kali)
• 1986. godine u Španiji (Saragosa, Ferol, Malaga, Tenerife, Barselona, Oviedo, Madrid)

Olimpijske igre

Srbija je učestvovala na 13 Olimpijskih igara. Na Olimpijskim igrama, osvojeno je 7 medalja. Jedna zlatna, pet srebrnih i jedna bronzana.

Čak 5 finala je Srbija izgubila na Olimpijadi.

Prvu i jedinu zlatnu medalju, Srbija je osvojjila sada već davne 1980. godine na Olimpijskim igrama tadašnjem SSSR-u, u Moskvi.

Na letnjim Olimpijskim igrama 1984. godine u Los Anđelesu, Srbija je osvojila bronzanu medalju pobedom nad Kanadom rezultatom 88:82.

Na tom turniru, Srbija je izubila samo jednu utakmicu i to u polufinalu protiv Španije.

Zlato

Srbija je svoju jedinu zlatnu medalju osvojila 1980. godine u Moskvi. Do finala su odigrali 7 utamica i svih 7 su pobedili uključujući i finalni meč protiv Italije.

Kad i gde je Srbija osvojila zlatnu medalju:

• 1980. godine u SSSR (Moskva)

Srebro

Srbija je izgubila čak pet finala na Olimpijskim igrama. Samim tim, dobilja je pet srebrnih medalja.

Poslednje finale koje je Srbija igrala na Olimpijskim igrama bilo je 2016. u Brazilu.

Od pet finala koje je Srbija igrala na Olimpijskim igrama, četiri puta je poražena od SAD i jednom od SSSR.

Kada i gde je Srbija osvojila srebrne medalje:

• 1968. godine u Meksiku (Mesiko Siti)
• 1976. godine u Kanadi (Montreal)
• 1988. godine u Južnoj Koreji (Seul)
• 1996. godine u SAD (Atlanta)
• 2016. godine u Brazilu (Rio de Ženeiro)

Bronza

Jednu bornzanu medalju sa Olimpijskih igara Srbija je donela 1984. godine. Tada je u polufinalu Srbija izgubila od Španije da bi u utakmici za treće mesto bila bolja od Kanade rezultatom 88:82.

Kada i gde je Srbija osvojila bronzanu medalju:

• 1984. godine u SAD (Los Anđeles)

Bio je ovo presek svih medalja koje je Srbija* osvojila na Evropskim i Svetskim prvenstvima kao i na Olimpijskim igrama.

Sledeću priliku da uveća svoj saldo medalja na Olimpijskim igrama Srbija će imati od 26. jula kada kreću 33. Olimpijske igre u Parizu. Košarkaši Srbije kreću svoj pohod na medalju iz grupe “C” 28. jula.

*Obzirom da je Srbija pravna naslednica svih bivših republika, tako se i u teksu nalazi Srbija osim u slučaju gde se navodio domaćin takmičenja.

Igrači Srbije su pre osamostaljenja 2006. godine nastupali pod sledećim nazivima države:

• 1936-1945 Kraljevina Jugoslavija
• 1945-1992 FNR / SFR Jugoslavija
• 1992-2006 Savezna Republika Jugoslavija / Srbija i Crna Gora
• 2006 – Srbija